De dialoog betekent voor mij: niet oordelen, de ander met nieuwsgierigheid tegemoet treden en jezelf laten zien. Ik merk steeds meer, dat het hier om gaat. Het is voor mij een waarborg om echt verbinding met andere mensen te krijgen. Een verbinding waarin de ander ook bereid is mij een spiegel voor te houden.
Wanneer oneigenlijke (ego) motieven in het spel zijn (ruis), komt deze verbinding niet tot stand. Het verklaart de momenten, dat ik een groot verhaal ophang en geen reactie krijg. Daar schrik ik dan van. Nu kan ik een beetje zien, dat ik mezelf in die situaties voorbij schiet en geen contact meer heb met de ontvanger van mijn verhaal. Ik vertel over de dingen en ben daar van binnen uit niet echt bij betrokken. Op zich is dit niet vreemd. Wanneer ik zelf toehoorder ben, val ik ook in slaap bij verhalen, die ik bijvoorbeeld ook in boeken kan lezen. Mijn aandacht wordt pas getrokken, wanneer de spreker zijn eigen ervaringen vertelt en de emoties voelbaar zijn.
Mijn motivatie als dialoogbegeleider
In het Etty Hillesum Centrum was José al bezig met het introduceren van de dialoog, toen het fenomeen van de Dag van de Dialoog zich aandiende. De dialoog sprak me aan en voor dat ik het wist, zat ik namens het centrum in de voorbereidingswerkgroep van de dialoogdag. Dit heb ik een paar jaar gedaan. Daarna heeft José de organisatie van deze dag op zich genomen en ben ik als dialoogbegeleider deel gaan nemen. Mijn motivatie komt voort uit mijn missie. Deze is, dat ik me graag wil inzetten om de dialoog tussen mensen te bevorderen. Of om het anders te zeggen: “Ik ben zo gegrepen door de vreugde en blijheid, die een dialoog tussen mensen teweeg kan brengen, dat ik de samenleving hier graag deelgenoot van wil maken.”
Mijn ervaringen met de Dag van de Dialoog
Ik heb ontroerende momenten tijdens de Dag van de Dialoog meegemaakt. Een paar voorbeelden:
Een reclameman, die goed van tongriem is gesneden en zijn sporen in het zakenleven ruimschoots heeft verdiend, zegt na afloop van het tafelgesprek: “Ik sta sprakeloos.”
Een Turkse jongeman zit aan tafel met alleen autochtonen en brengt aan het einde zijn gevoelens als volgt onder woorden: “Ik heb me geen beeld kunnen vormen van wat mij te wachten zou staan, maar dit slaat alles.” En daarmee bedoelde hij het fijne contact, dat in een korte tijd was ontstaan tussen mensen van diverse pluimages, die elkaar niet eerder hadden ontmoet.
De dialoog in mijn dagelijks leven/werk
Ik heb een adviesbureau voor bouwmanagement. In de rol van projectmanager heb ik grote bouwprojecten voor overheden begeleid. Bij bouwbesprekingen zaten soms wel 20 partijen aan tafel; de opdrachtgever, vergunning verlenende instanties, aannemers en adviseurs.
Het gebeurde in deze bouwbesprekingen vaak, dat de aannemer ten onrechte door de opdrachtgever met risico’s en kosten werd opgezadeld. Ten onrechte omdat de opdrachtgever zijn financiële machtpositie uitleefde. Ik was dan verontwaardigd. Ik nam waar, hoe de aannemer lijdzaam toekeek en op dat moment zijn mond wijselijk dicht hield. Ik zag ook, hoe hij getergd zijn tijd afwachtte om de opdrachtgever hard terug te pakken. Mijn ervaring is, dat hiermee veel (gemeenschap-)geld en plezier in het werk verloren gaat.
Waar ik eerder machteloos toekeek, kan ik met de dialoogtechniek de opdrachtgever en de aannemer beter bevragen. Dit biedt beide partijen de mogelijkheid hun problemen (behoeften) op tafel te leggen. Het wordt een open gesprek, waarin respect, ,motivatie en waardering de boventoon voeren. Ze staan niet meer tegenover elkaar, maar zijn bereid tot samenwerking. De sfeer wordt ontspannen en meer (mede-)menselijk. (Een vriendschapsband of manvrouw relatie werkt m.i. niet anders.)
